Κάθε άνθρωπος στη ζωή του μπορεί να επιλέξει να συνεργαστεί με ψυχολόγο για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Συνήθως ένα άτομο μπορεί να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία όταν νιώθει έντονη προσωπική δυσφορία (έντονο άγχος, έντονο θυμό, έντονη θλίψη, έντονο φόβο, σοβαρές δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις), όταν αισθάνεται ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί μια κρίση ή αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες σε κάποιο τομέα της ζωής του.
Ωστόσο, η κατάλληλη στιγμή για να αναζητήσει κάποιο άτομο θεραπεία είναι πριν νιώσει τόσο έντονα και δυσφορικά συναισθήματα. Είναι πιο βοηθητικό, όταν ένα άτομο αισθάνεται την επιθυμία να μάθει περισσότερα πράγματα για τον εαυτό του, όταν επιθυμεί καλύτερες σχέσεις με τους γύρω του και όταν αναγνωρίζει ότι αντιμετωπίζει κάποια δυσκολία, να επισκέπτεται έναν ειδικό ψυχικής υγείας, πριν νιώσει ότι η κατάσταση ξεπερνά τα όριά του και δεν μπορεί να τη διαχειριστεί.
Οι θεραπευτικές συνεδρίες πραγματοποιούνται σε εβδομαδιαία βάση. Η συστηματικότητα της διαδικασίας είναι ιδιαίτερα σημαντική για το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Η ένταξη της θεραπείας σε εβδομαδιαία συχνότητα παρέχει στο άτομο μια σταθερότητα που είναι πολύ σημαντική για την παγίωση της θεραπευτικής σχέσης και τη δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης. Κάποιο διάστημα πριν την ολοκλήρωση της θεραπείας οι συνεδρίες μπορεί να κανονίζονται σε πιο αραιά διαστήματα (1 φορά/15ήμερο ή το μήνα).
Στις πρώτες συνεδρίες ο θεραπευτής λαμβάνει ένα ιστορικό των δυσκολιών που οδήγησαν τον θεραπευόμενο να αναζητήσει βοήθεια, ώστε να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα. Βασικός στόχος των πρώτων συναντήσεων είναι να συζητηθούν αναλυτικά τα θέματα που οδήγησαν το θεραπευόμενο να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία. Στις πρώτες αυτές συνεδρίες θα συζητηθεί επίσης το πλαίσιο συνεργασίας, ο τρόπος που θα συνεχιστεί η θεραπεία, καθώς και πιθανοί προβληματισμοί του θεραπευόμενου σχετικά με τη θεραπευτική διαδικασία.
Η ψυχοθεραπεία είναι μια διαδικασία εντελώς εξατομικευμένη και προσαρμοσμένη στις ανάγκες του κάθε ατόμου. Η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από το κίνητρο-επιθυμία για αλλαγή και τη δέσμευση του ατόμου στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία. Άρα, η απάντηση για τη χρονική διάρκεια δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια καθώς εξαρτάται από τις δυσκολίες, τους στόχους του ατόμου, το κίνητρό του και από τη συνεργασία ανάμεσα σε θεραπευτή και θεραπευόμενο.