Ο φόβος, όπως όλα τα συναισθήματα, είναι απαραίτητος για τη ζωή μας. Είναι μία δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση που δημιουργείται απέναντι σε έναν πραγματικό κίνδυνο ή απειλή. Οι υγιείς αντιδράσεις του φόβου μπορούν να βοηθήσουν το άτομο να πάρει τις σωστές αποφάσεις ώστε να παραμείνει ασφαλής.
Σε ορισμένες περιπτώσεις ο φόβος που μπορεί να αισθάνεται ένα άτομο για συγκεκριμένες καταστάσεις μπορεί να είναι υπερβολικός σε σε σχέση με το μέγεθος της απειλής και να αντιλαμβάνεται ότι οι αντιδράσεις του απέναντι στην απειλητική κατάσταση είναι παράλογες και έντονες.
Αν ένα άτομο αισθάνεται ότι κατακλύζεται από φόβο ισχυρής έντασης, που δεν δικαιολογείται επαρκώς από τις συνθήκες, οι παρακάτω πληροφορίες για την Ειδική Φοβία μπορεί να φανούν χρήσιμες.
Ο όρος ειδική φοβία περιγράφει τον υπερβολικό και επίμονο φόβο που προκαλείται από την παρουσία –ή την πρόβλεψη της παρουσίας– ενός αντικειμένου ή μιας κατάστασης. Το άτομο μπορεί να αναγνωρίσει ότι ο φόβος του είναι μη ρεαλιστικός και υπερβολικός. Ωστόσο, δεν μπορεί να τον ελέγξει. Ακόμη και η σκέψη της κατάστασης που το απασχολεί μπορεί να προκαλέσει ανησυχία, ενώ η πραγματική έκθεση σε αυτή πυροδοτεί μία αυτόματη αντίδραση άγχους.
Αυτό το οποίο χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά του ατόμου όταν έρχεται σε επαφή με μία φοβική κατάσταση είναι ότι προσπαθεί να την αποφυγεί ή την υπομένει με έντονο άγχος.
Οι φόβοι μπορεί να περιλαμβάνουν καταστάσεις όπως φόβο κλειστών χώρων και ύψους, φόβο συγκεκριμένων φυσικών φαινομένων όπως σεισμοί και καταιγίδες, ζώα, όπως φίδια και αράχνες, ή και ιατρικά εργαλεία, όπως σύριγγες ή βελόνες.
Το άτομο μπορεί να βιώνει ένα σύνολο συμπτωμάτων που ποικίλλουν από ήπια μέχρι πολύ έντονα συναισθήματα φόβου και άγχους.
Σε σωματικό επίπεδο, τα κύρια συμπτώματα είναι: η δυσκολία στην αναπνοή, η ταχυκαρδία, το σφίξιμο στο στήθος, το τρέμουλο, η ζαλάδα, οι εξάψεις, η εφίδρωση, ναυτία.
Σε συναισθηματικό επίπεδο, τα κύρια συμπτώματα είναι: το κατακλυσμιαίο άγχος, η έντονη ανάγκη για διαφυγή, η αίσθηση απώλειας ελέγχου, παρότι υπάρχει συνείδηση ότι ο φόβος είναι υπερβολικός.
Τα άτομα με ειδικές φοβίες όταν έρχονται ή πρόκειται να έρθουν αντιμέτωποι με το αντικείμενο ή την κατάσταση που φοβούνται κάνουν μια σειρά από αυτόματες σκέψεις που εμπεριέχουν το στοιχείο της απειλής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα άτομα να αποφεύγουν τις καταστάσεις στις οποίες υπάρχουν ή είναι πιθανό να συναντήσουν τα αντικείμενα για τα οποία νιώθουν φόβο.
Είναι σημαντικό όταν το άτομο νιώθει ότι ο φόβος για ένα αντικείμενο ή μια κατάσταση επιμένει στο χρόνο, με αποτέλεσμα να επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τις καθημερινές του δραστηριότητες, να αναζητήσει τη βοήθεια ειδικού ψυχικής υγείας.
Μία μέθοδος θεραπείας για την Ειδική Φοβία είναι η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία. Η θεραπευτική αυτή παρέμβαση βοηθά το άτομο να αντιμετωπίσει τις σωματικές αντιδράσεις του φόβου και να τροποποιήσει τις σκέψεις και τη συμπεριφορά που τον διαιωνίζουν.
Το παρόν άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν.